Gedurende mijn schoolloopbaan waren taalvakken steeds mijn minst favoriete vakken. Ik scoorde gemakkelijker hoge punten op wiskundige, wetenschappelijke of technische vakken en ik hield niet echt van lage scores… Nu, ik hield, en hou, ook wel heel hard van filosoferen. En laat “taal” nu net iets redelijk essentieel zijn om te kunnen filosoferen. Hierdoor is mijn liefde voor taal en in het bijzonder voor woorden sterk toegenomen. De woorden die je kiest te gebruiken, kan de sfeer maken of kraken. De omgeving waarin een individu opgroeit, kan die zijn arsenaal aan woorden sterk beïnvloeden. Een brede woordenschat of een smalle woordenschat, woordenschat waarin meer woorden met een negatieve bijklank voorkomen, dan een positieve bijklank of vice versa. Zelfs de moedertaal en de eventuele tweede of derde beheerste talen, kunnen bepalend zijn voor de manier waarop iemand zich uitdrukt. Je hebt het ongetwijfeld ook al voorgehad dat je iets probeert uit te leggen aan iemand en dat je enkel op de Engelse, Franse, Arabische of West-Vlaamse zin kan komen en dat het je aan Nederlandse woordenschat ontbreekt om hetzelfde gevoel in je boodschap te krijgen.
Een vraag voor jullie: Welke niet-Nederlandse zinnen of woorden gebruik jij vaak in je dagdagelijks taalgebruik en krijg je moeilijk vertaald naar het Nederlands? Die van mij is “je kwikt gin zwins me kloar woater”. Een prettige taalerfenis van mijn grootvader, die letterlijk vertaald betekent: “je kweekt geen varkens met helder water” en dus spreekwoordelijke zou kunnen geïnterpreteerd worden als; je hoeft niet té hygiënisch te zijn.
Dit ter zijde, terug naar de essentie… Altruïsme is één van mijn favoriete woorden. Maar helaas zijn er nog te veel mensen die het woord zelfs niet kennen of er onvoldoende vertrouwd mee zijn! Het tegengestelde van het woord, namelijk; egoïsme, dat kennen dan wel weer meer mensen… Zijn we dan stiekem een bende egoïsten? Of ligt het aan ons taalgebruik? Of… Of… ligt het aan de diepte van de kloof. De kloof tussen ons gedrag en de zichtbare gevolgen ervan?
Ik link hier met plezier naar een prachtige tekst van Rutger Bregman, historicus, overtuigd voorstander van een universeel basisinkomen en schrijver van, onder andere het boek “De Meeste Mensen Deugen”. De tekst die ik met jullie wil delen gaat over “effectief altruïsme”.
“Stel je voor, schreef Singer, dat je een peuter ziet verdrinken in een ondiepe vijver. Je kijkt om je heen en beseft dat er niemand in de buurt is. Het kind kan het hoofdje nauwelijks boven water houden en je weet dat er geen tijd te verliezen is. Maar er is nog een probleem: je hebt je nieuwe schoenen aan. Het zijn die glorieuze dingen die je nog maar net hebt aangeschaft, en goedkoop waren ze niet. Wat nu?”
Peter Singer, geciteerd door Rutger Bregman in “Als je gelooft dat iedereen gelijk is, waarom ben je dan zo rijk?”
Als jouw antwoord – net zoals dat van de meesten – zonder twijfel is; “Ik ga springen!”, lees dan zeker de rest van het artikel en deel jouw inzichten in de commentaren!
En voor je denkt dat ik mezelf een halve heilige waan en bezorgd bent dat ik jou wil overtuigen om zelf een halve heilige te worden, lees dan de tekst nog wat verder door en dan zal je zien dat ik in feite heel gewoon ben en jij ook heel gewoon mag blijven, graag zelfs!
Het kost je 23 tot 28 minuten van je kostbare tijd, of 33 minuten, als je de voorgelezen versie beluistert. Als het echt nodig is kan je ondertussen je afwas of je strijk doen, of je treinrit wat amusanter maken!
5 reacties
Veerle Roelens · maart 21, 2023 op 5:50 pm
Altruisme leidt mijns inziens weer naar “egoisme” , waardoor ik het woord (of de betekenis ervan) in vraag zou willen stellen.
Het is een basisnood van ons mensen om begrepen te willen worden, geliefd te zijn, nodig te zijn, het verschil te kunnen maken. .. Het steeds willen “pleasen” is hiervan een mooi alledaags voorbeeld…en niet steeds met het gewenste resultaat… wel in tegendeel… Misschien kunnen we de negatieve klank van egoisme wat nuanceren, want we hebben het ergens nodig om altruistisch te kunnen handelen, én om in balans te blijven met onszelf en onze waarden. Pppff ik kan hier nog blijven typen… We gaan ’t es live moeten bespreken…. Maar…. We hebben “altruisten” nodig! Om een begin te maken….
Marijke Van Heurck · maart 22, 2023 op 10:05 am
Heel mooie reactie. Dit is een gesprek dat ik al vaak gevoerd heb met een lieve vriendin! Als we het even betrekken tot het Altruïsmefonds van Approach, dan zou je kunnen zeggen dat het betalen van een hoger bedrag dan de richtprijs een “goede daad” is en dus getuigt van een mooie dosis altruïsme. Maar tegelijk is het een mogelijk invulling van de basisnoden geliefd zijn, nodig zijn, het verschil kunnen maken. Als je het bekijkt vanuit deze bril zou je dus kunnen zeggen dat het een egoïstische daad is en krijgt het woord egoïsme een veel positievere bijklank. Of… wordt de goede daad ontkracht door de negatieve bijklank van het woord egoïsme die in onze hoofden gesetteld is.
In het artikel waar ik naar verwijs, kan je ook mooi de evolutie lezen van personen die zich door de geschiedenis heen altruïstisch wensten op te stellen en hoe deze na verloop van tijd ook eerder neigen naar een gezond evenwicht, waarbij het constant pleasen of het zichzelf wegcijferen, vervangen wordt door te geven wat gezond voelt om te geven. Bovendien wordt er bij dat geven steeds nagedacht over het effect van de gift. Hoeveel zal mijn gift of mijn goede daad effectief opleveren voor de samenleving is een vraag die je je kan stellen. Vandaar dat Approach ook voorstander is van het principe betaal-wat-je-wenst. Hierbij laat ik graag de inschatting van de impact van Approach op de samenleving bij mijn klant. Zo blijf ik tegelijk ook steeds geprikkeld om mijn aanbod zo goed mogelijk af te stemmen op wat de samenleving nodig heeft.
Ik kijk uit naar onze volgende live babbel!
Veerle Roelens · maart 22, 2023 op 8:40 pm
Lucienne · maart 21, 2023 op 10:04 pm
Super interessant artikel. Als het erop aankomt zijn we inderdaad allemaal eerder egoïst dan altruist…helaas. Zoveel zou kunnen veranderen en verbeteren als we eerder zouden denken ” to the rescue, no matter what”…ook ik pleit schuldig.
Ik las onlangst een boek ” Met zen de wereld redden ” In feite pleit jou artikel voor net hetzelfde: we zijn allen deel van het grote geheel, en als we één mens helpen, helpen we onszelf ” In feite is altruisme het meest effectieve egoïsme.
Marijke Van Heurck · maart 22, 2023 op 10:09 am
Ik voel dat ik wat tegengewicht wil brengen. De meeste mensen deugen! Ik denk dus niet als het erop aankomt dat we allemaal eerder egoïst zijn.
Je denkt na over je impact en geeft waar je kan, je pleit dus niet schuldig.